De Verenigde Arabische Emiraten – en met name Dubai – gelden voor velen als een luxueus toevluchtsoord: zon, belastingvrijdom, anonimiteit. Een plek die ver van de arm van justitie lijkt te liggen. Maar dat beeld is de laatste jaren duidelijk veranderd. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het aantal uitleveringen van Duitse staatsburgers vanuit Dubai naar Duitsland toeneemt – en omgekeerd lijken ook Duitse autoriteiten steeds vaker bereid om uitleveringsverzoeken uit de Emiraten serieus te behandelen. Reden genoeg om de juridische en praktische bijzonderheden van deze constellatie onder de loep te nemen.
Geen verdrag, maar toch uitlevering?
Er bestaat momenteel geen bilateraal uitleveringsverdrag tussen Duitsland en de Verenigde Arabische Emiraten. Toch zijn uitleveringen via diplomatieke kanalen in principe mogelijk. De Duitse wet op internationale rechtshulp in strafzaken (IRG) voorziet uitdrukkelijk in de mogelijkheid van uitlevering ook zonder verdrag – mits bepaalde juridische minimumnormen worden nageleefd.
Voor Duitse rechtbanken is het essentieel dat de grondrechten van de betrokkene ook in de verzoekende staat gewaarborgd blijven. En juist daar bestaan bij de VAE vaak serieuze twijfels over. Internationale waarnemers en uitspraken van Britse en Italiaanse rechtbanken waarschuwen herhaaldelijk voor mensenrechtenschendingen in gevangenissen, een gebrek aan rechterlijke onafhankelijkheid en dubieuze vervolgingspraktijken – vooral bij aanklachten zoals chequefraude, die in de VAE veel ruimer worden opgevat dan in Europa.
Steeds vaker uitleveringen vanuit Dubai?
Uit jouw beroepspraktijk ontstaat de indruk dat uitleveringen van Duitse staatsburgers vanuit Dubai de laatste jaren merkbaar zijn toegenomen. Dat komt overeen met internationale observaties: De VAE werken steeds vaker mee aan Interpol-verzoeken en voeren uitleveringen uit via diplomatieke wegen – ook zonder formeel verdrag.
Een actueel voorbeeld zijn de strafrechtelijke onderzoeken naar versleutelde communicatiesystemen zoals Encrochat en Anom, waarbij verdachten naar Dubai vluchtten. In meerdere gevallen is er uiteindelijk toch uitlevering aan Duitsland geweest – weliswaar alleen met medewerking van de lokale autoriteiten. De politieke wind lijkt te zijn gedraaid: Dubai is geen gegarandeerd toevluchtsoord meer.
Het juridische kader in de VAE: Strikte wetten, beperkte transparantie
Het uitleveringsrecht van de VAE is vastgelegd in Federaal Wet nr. 39 uit 2006, recentelijk gemoderniseerd via Federaal Decreet nr. 38/2023. Op papier oogt de regelgeving gestructureerd en rechtsstatelijk: uitlevering is alleen toegestaan bij wederzijdse strafbaarheid, een minimumstraf van één jaar en mits mensenrechten worden gewaarborgd. De wet voorziet in bescherming tegen politieke vervolging, discriminatie en foltering of de doodstraf in de verzoekende staat.
In de praktijk zijn er echter vaak twijfels over de effectiviteit van deze garanties. De ervaring leert dat formele toezeggingen lang niet altijd voldoende bescherming bieden. Problematisch is vooral de ruime toepassing van het begrip chequefraude, waarbij een zuiver civiel geschil in de VAE al snel strafrechtelijke consequenties heeft.
Wat betekent dit voor betrokkenen?
Duitse staatsburgers die in Dubai wonen of daarheen reizen, moeten zich bewust zijn van het reële risico op uitlevering – ook zonder verdrag. De rechtspraktijk in beide landen wordt steeds pragmatischer, en vaak wegen diplomatieke overwegingen zwaarder dan juridische subtiliteiten.
Vanuit Duits perspectief moet elk uitleveringsverzoek nauwgezet worden getoetst – vooral met betrekking tot de vraag of in Dubai een eerlijk proces mogelijk is. Een automatische weigering op basis van het rechtssysteem van de VAE is echter niet toegestaan. Dat maakt een inhoudelijk sterke verdediging des te belangrijker, bijvoorbeeld door middel van mensenrechtelijke deskundigenrapporten of juridische analyses van de tenlastelegging.
Conclusie: Waakzaamheid is geboden
Dubai is geen juridische vrijplaats – en allang geen veilig toevluchtsoord meer. Dat geldt in het bijzonder voor personen tegen wie in Duitsland strafrechtelijke onderzoeken lopen. Uitlevering vanuit Dubai naar Duitsland is mogelijk – en omgekeerd ook, al gaat dat gepaard met aanzienlijke juridische haken en ogen.
De indruk ontstaat dat de bereidheid tot samenwerking tussen Duitsland en de VAE groeit, vooral in de context van georganiseerde criminaliteit, financiële delicten en digitale communicatie. Voor wie Dubai als veilige haven ziet, geldt: de skyline mag dan indrukwekkend zijn, maar ook hier werpt het strafrecht zijn schaduw.
Ons kantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging, witteboordenstrafrecht en IT-recht. Let op ons werk in kunstrecht, digitaal bewijs en softwarerecht.
- Domeinrecht in Duitsland - mei 10, 2025
- Kunst en recht in Duitsland - mei 10, 2025
- Duitse merkenrecht - mei 10, 2025
