FG Neurenberg bevestigt belastbaarheid ondanks virtuele aard: Met uitspraak van 22 januari 2025 (zaaknr. 3 K 760/22) heeft het Finanzgericht (FG) Neurenberg een baanbrekende beslissing genomen over de fiscale behandeling van winsten uit handel in cryptovaluta. Het hof bevestigde niet alleen de algemene belastbaarheid van dergelijke privéverkooptransacties op grond van § 23 lid 1 zin 1 nr. 2 van de Duitse Inkomstenbelastingwet (EStG), maar ging ook uitgebreid in op een reeks tegenargumenten van de belastingplichtige—zoals de vermeende afwezigheid van economische waarde, de louter virtuele aard van de transacties, en beweerde handhavingsproblemen bij de belastingdienst.
Feiten van de zaak
De eiser behaalde in 2017 een winst van meer dan € 100.000 door handel in verschillende cryptovaluta (waaronder Bitcoin, Ethereum en Monero). De transacties vonden uitsluitend plaats door crypto-naar-crypto-uitwisselingen—er vond geen omzetting in fiatgeld plaats. De belastingdienst beschouwde dit als belastbare privévermogenswinsten en legde inkomstenbelasting op. De eiser verzette zich, met het argument dat de tokens geen belastbare economische goederen zouden zijn, dat de transacties zich enkel in de virtuele sfeer afspeelden, en dat er geen rechtsgeldige grondslag bestond voor belastingheffing.
Juridische analyse
Cryptovaluta zijn belastbare economische goederen
Het FG Neurenberg bevestigde de heersende rechtsopvatting: currency tokens zoals Bitcoin en Ether kwalificeren als “andere economische goederen” in de zin van § 23 lid 1 nr. 2 EStG. Hun immateriële karakter of het feit dat ze geen wettig betaalmiddel zijn, doet hier niet aan af. Doorslaggevend is de verhandelbaarheid en overdraagbaarheid, wat bij cryptovaluta zonder twijfel het geval is.
Geen structureel handhavingsprobleem
Een veelgehoord bezwaar is dat belasting op cryptowinsten nauwelijks afdwingbaar zou zijn vanwege anonimiteit, buitenlandse handelsplatforms en technische complexiteit. Het hof wees dit af: ook bij cryptotransacties gelden dezelfde medewerkings- en documentatieplichten voor belastingplichtigen als bij andere inkomenssoorten. De fiscus beschikt bovendien over internationale gegevensuitwisseling en technische hulpmiddelen zoals blockchainanalyse.
Grondwettelijkheid en rechtsgelijkheid
Ook vanuit constitutioneel oogpunt bestaat er volgens het hof geen bezwaar. Noch het draagkrachtbeginsel (art. 3 lid 1 GG) noch het legaliteitsbeginsel (art. 20 lid 3 GG) worden geschonden. Belastbare realisatie kan al plaatsvinden bij de ruil van cryptomunten met verschillende waarden—dus ook zonder omzetting naar euro’s.
Praktische tips – Wat moeten betrokkenen doen?
Voor belastingplichtigen met crypto-activa die dreigen geconfronteerd te worden met navorderingen of juridische onzekerheden, zijn de volgende maatregelen raadzaam:
- Volledige documentatie: Leg alle aan- en verkoopdata, aanschafkosten, koersen en transactiekosten goed vast—bij voorkeur met gespecialiseerde software (bijv. CoinTracking of Accointing).
- Advies van experts: Laat u bij complexe transacties (zoals airdrops, staking of lending) adviseren door een crypto-ervaren fiscalist.
- Actieve medewerking: Kom onduidelijkheden of fouten proactief toelichten bij de Belastingdienst—dit voorkomt geschillen.
- Strategische beëindiging van procedures: Wordt een zaak buiten vervolging gesteld, zorg dan voor fiscale zuivering en voorkom fiscale of strafrechtelijke risico’s.
- Individuele beoordeling van tokens: Laat elke gebruikte token toetsen aan de fiscale criteria voor economische goederen (zoals gespecificeerd in het BMF-brief van 10 mei 2022).
Conclusie
Het FG Neurenberg volgt de lijn van andere Duitse hoven: cryptowinsten zijn belastbaar—ook als ze slechts virtueel gerealiseerd werden. Complexiteit, decentraliteit of koersvolatiliteit ontslaan belastingplichtigen niet van hun verplichtingen.
De essentie van de uitspraak: Winst uit cryptohandel is belastbaar—zelfs als er geen omzetting in euro plaatsvond. Belastingplichtigen moeten hun documentatie op orde hebben, actief meewerken en de virtuele wereld fiscaal serieus nemen. Virtueel betekent niet onbelastbaar.