In de afgelopen jaren heeft kunstmatige intelligentie (AI) enorme vooruitgang geboekt en zich ontwikkeld tot een krachtig hulpmiddel dat zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op democratische processen. Hoewel AI het potentieel heeft om de democratie te versterken en politieke participatie te bevorderen, brengt het ook aanzienlijke risico’s met zich mee, vooral in de context van verkiezingen.
Verkiezingen beïnvloeden met AI – geen science fiction
Het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) is de afgelopen jaren wereldwijd sterk toegenomen in verkiezingscampagnes. Met name deepfakes en het klonen van stemmen worden gebruikt om kandidaten te promoten, politieke tegenstanders aan te vallen of specifieke kandidaten te belasteren in het belang van buitenlandse actoren. Dergelijke manipulatieve inhoud wordt vaak kort voor verkiezingsdagen verspreid om het reactievermogen van factcheckers te beperken.
Het gebruik van audio deepfakes is bijzonder problematisch, omdat ze moeilijker te herkennen zijn en gebruikers kunnen misleiden. De snelle verspreiding van deze technologieën en het gebrek aan regulering in veel landen vormen een ernstige bedreiging voor de integriteit van verkiezingsprocessen. Om het vertrouwen in democratische instellingen te behouden, zijn uitgebreide maatregelen nodig om dergelijke desinformatie te herkennen en te bestrijden.
Mogelijkheden voor AI bij verkiezingen
Het gebruik van AI kan politieke discussies verbeteren en een bredere politieke participatie aanmoedigen: AI kan de kiezersparticipatie helpen vergroten door kiezers te informeren over verkiezingsprocessen en hen te helpen weloverwogen beslissingen te nemen. Het kan ook grote hoeveelheden gegevens analyseren om trends en mogelijke onregelmatigheden vast te stellen, waardoor verkiezingsautoriteiten datagestuurde beslissingen kunnen nemen en de integriteit van het verkiezingsproces kunnen waarborgen. AI kan ook de cyberveiligheid versterken door bedreigingen in een vroeg stadium te herkennen en erop te reageren en gevoelige verkiezingsgegevens te beschermen:
- Verhoogde kiezersparticipatie en -betrokkenheid: chatbots en virtuele assistenten met AI kunnen kiezers informeren over verkiezingsprocessen, vragen beantwoorden en zelfs helpen bij het nemen van beslissingen. Dit kan de kiezersparticipatie verhogen en ervoor zorgen dat burgers goed geïnformeerd zijn.
- Gegevensanalyse en besluitvorming: AI-algoritmen kunnen grote hoeveelheden gegevens analyseren om kiezertrends te identificeren en mogelijke onregelmatigheden op te sporen. Dit helpt verkiezingsautoriteiten om op gegevens gebaseerde beslissingen te nemen en de integriteit van het verkiezingsproces te waarborgen.
- Beveiliging en cyberbescherming: AI kan worden gebruikt om cyberbeveiligingsmaatregelen te versterken, bedreigingen op te sporen en erop te reageren en gevoelige verkiezingsgegevens te beschermen. Dit is vooral belangrijk om geknoei en cyberaanvallen op de verkiezingsinfrastructuur te voorkomen.
- Het politieke discours bevorderen: AI kan het politieke discours verbeteren door massale politieke conversaties in chatrooms te beheren, de meningen van deelnemers samen te vatten, spanningen te identificeren en deze te modereren.
Risico’s van AI bij verkiezingen
Het gebruik van AI bij democratische verkiezingen brengt ook aanzienlijke risico’s met zich mee. AI kan worden gebruikt om desinformatie en manipulatie te verspreiden via deepfakes en valse audiobestanden, wat het vertrouwen in het verkiezingsproces ondermijnt. Het maakt ook precieze microtargeting mogelijk die kiezersgroepen kan manipuleren en verhoogt het risico op cyberaanvallen op verkiezingsinfrastructuren. Deze risico’s vereisen uitgebreide beschermende maatregelen om de integriteit van verkiezingen te waarborgen:
- Desinformatie en manipulatie: AI kan worden gebruikt om desinformatie en desinformatie te verspreiden. Er kunnen bijvoorbeeld deepfake video’s worden gemaakt die er bedrieglijk echt uitzien en valse informatie verspreiden. Dergelijke inhoud kan het vertrouwen in de informatie ondermijnen en het verkiezingsproces destabiliseren.
- Micro-targeting en polarisatie: Door sociale netwerken te analyseren kan AI zich heel precies richten op specifieke groepen kiezers. Dit kan leiden tot het manipuleren van kiezersgroepen door hen gerichte informatie te geven die hun bestaande standpunten bevestigt en versterkt, wat leidt tot verdere polarisatie van de samenleving.
- Geautomatiseerde manipulatie: AI kan worden gebruikt om astroturfing-campagnes uit te voeren, waarbij een kleine groep een valse volksbeweging simuleert om de publieke opinie te beïnvloeden. Dit kan ertoe leiden dat politici een verkeerd beeld krijgen van de publieke opinie en daarnaar handelen.
- Kwetsbaarheden en cyberaanvallen: AI-systemen kunnen zelf kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen, die kunnen leiden tot manipulatie van verkiezingsresultaten of lekken van gegevens. Aanvallen door tegenstanders, waarbij de trainingsgegevens van AI-systemen worden gemanipuleerd, vormen een ander risico dat de integriteit van het verkiezingsproces in gevaar kan brengen.
Risicobeperkende maatregelen
Wat kan er gedaan worden om deze risico’s te herkennen of in te perken?
- Detectie van AI-gegenereerde inhoud: Om de verspreiding van door AI gegenereerde desinformatie te voorkomen, kunnen geautomatiseerde detectietools zoals GPTZero, OpenAI’s Classifier en DetectGPT worden gebruikt. Deze tools zijn echter niet volledig betrouwbaar en kunnen worden omzeild.
- Watermerken en metadata labelen: Een andere techniek om AI-gegenereerde inhoud te labelen is het invoegen van watermerken of het markeren van metadata. Google kan bijvoorbeeld een opmerking toevoegen onder AI-gegenereerde afbeeldingen om aan te geven dat de inhoud is gemaakt door een AI.
- Wettelijk kader: De EU past momenteel haar wettelijke kader aan om de gevaren van AI aan te pakken en het gebruik van betrouwbare, transparante en verantwoordelijke AI-systemen te bevorderen. Dit omvat de Digital Services Act en de voorgestelde AI-wet, die specifieke wettelijke eisen stelt aan AI-systemen met een hoog risico.
Belangrijkste verkiezingsdoelen via AI-gegenereerde inhoud
AI-gegenereerde afbeeldingen
AI-gegenereerde beelden zijn al in verschillende (EU-)landen verspreid om desinformatie te verspreiden. Voorbeelden hiervan zijn gemanipuleerde beelden van protesten, verkeerde voorstellingen van politici en emotioneel geladen beelden die bedoeld zijn om negatieve reacties uit te lokken. Deze beelden zijn nu nog vaak herkenbaar door onrealistische details, wat experts en gebruikers helpt om ze te ontmaskeren. Hoewel de kwaliteit van de beelden momenteel nog relatief gemakkelijk te herkennen is, zal dit in de nabije toekomst waarschijnlijk veranderen naarmate de technologie zich verder ontwikkelt.
AI-gegenereerde audio
AI-gegenereerde audio wordt over het algemeen beschouwd als de grootste bedreiging op dit moment, omdat het erg moeilijk is om deze inhoud als kunstmatig te herkennen. Voorbeelden hiervan zijn valse telefoongesprekken tussen politici over verkiezingsfraude of valse berichten van beroemdheden. Deze audio’s kunnen wijd verspreid worden en zijn vaak moeilijk te ontkrachten, vooral voor doorsnee gebruikers. De mogelijkheid om deze audio’s te maken en te verspreiden kan gebruikt worden om politici in diskrediet te brengen, samenzweringstheorieën te promoten en democratische participatie te ondermijnen.
AI-gegenereerde video’s
De technologie voor het maken van AI-gegenereerde video’s ontwikkelt zich snel, hoewel de meest geavanceerde tools nog niet algemeen beschikbaar zijn. Tot nu toe zijn de meeste AI-gegenereerde video’s niet realistisch genoeg om voor echte video’s door te gaan. AI-gegenereerde video’s waarbij de audio-inhoud is aangepast en de video slechts licht is aangepast (bijv. lipbewegingen en gezichtsuitdrukkingen gesynchroniseerd) zullen naar verwachting echter een grotere bedreiging vormen. Dergelijke video’s kunnen worden gebruikt om valse informatie te verspreiden en het vertrouwen in het democratische proces te ondermijnen.
EU-regelgeving ter bescherming tegen desinformatie
De Europese Unie heeft haar rechtskader uitgebreid om de risico’s van kunstmatige intelligentie (AI) beter aan te pakken en het gebruik van betrouwbare, transparante en verantwoordelijke AI-systemen te bevorderen. De hieronder beschreven wettelijke maatregelen illustreren dat de EU de noodzaak heeft ingezien om het gebruik van AI in de context van verkiezingen zorgvuldig te reguleren en tegelijkertijd het positieve potentieel ervan te benutten. Ze zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat bij het gebruik van AI-systemen zowel transparantie als verantwoordelijkheid worden gewaarborgd om democratische processen te beschermen en te versterken.
Een belangrijk initiatief in dit verband is de Digital Services Act (DSA), die in november 2022 van kracht werd. Deze wet verplicht zeer grote online platforms om een risicogebaseerde aanpak te hanteren en onafhankelijke audits van hun risicobeheersystemen uit te voeren om misbruik van hun systemen, bijvoorbeeld door desinformatie, te voorkomen. Daarnaast moeten deze platforms maatregelen nemen om de geïdentificeerde risico’s te beperken, waaronder het modereren van de inhoud die op hun platforms wordt weergegeven. De DSA is ook bedoeld om de transparantie met betrekking tot politieke reclame te vergroten door zowel het richten op minderjarigen als het gebruik van gevoelige persoonsgegevens voor gerichte reclame te verbieden.
De EU-Commissie heeft de eerste DSA-richtsnoeren voor verkiezingen gepubliceerd. Deze richtsnoeren zijn bedoeld om duidelijke verwachtingen te formuleren van grote online platforms en zoekmachines om hun verplichtingen om te zetten in concrete maatregelen en zo democratische processen te beschermen.
Een ander belangrijk onderdeel van het rechtskader van de EU is de Gedragscode desinformatie. Deze vrijwillige verbintenis van de industrie, waaronder grote online platforms, werd in 2018 gelanceerd en in 2022 herzien. De code is bedoeld om de transparantie van politieke reclame te vergroten en gebruikers in staat te stellen desinformatie te herkennen en te melden. Er wordt opgeroepen tot de invoering van sterkere transparantiemaatregelen voor politieke reclame, waaronder efficiëntere etikettering en het verstrekken van informatie over sponsors en reclame-uitgaven.
Bovendien zal de AI-wet die nu is aangenomen een centrale rol spelen bij het reguleren van de risico’s die voortvloeien uit het gebruik van AI. Deze verordening gaat uit van een risicogebaseerde benadering en stelt specifieke wettelijke eisen aan AI-systemen met een hoog risico. In het standpunt van het Europees Parlement over de voorgestelde AI-wet werden AI-systemen die worden gebruikt om kiezers te beïnvloeden in politieke campagnes gecategoriseerd als AI-systemen met een hoog risico. Daarnaast moeten aanbieders van generatieve AI-modellen ervoor zorgen dat hun systemen bestand zijn tegen het genereren van illegale inhoud en duidelijk maken wanneer inhoud is gegenereerd door een AI en niet afkomstig is van mensen.
DESINFORMATIE VOLLEDIG BEGRIJPEN
Desinformatie is geen puur digitale kwestie!
Desinformatie is niet langer alleen een digitaal fenomeen dat zich beperkt tot sociale media en gemanipuleerd nieuws. Het gericht beïnvloeden van de publieke opinie door buitenlandse actoren uit zich ook steeds vaker in fysieke sabotagedaden, die bewust bedoeld zijn om media en maatschappelijke debatten in de verkeerde richting te sturen. De meest recente reeks sabotages in Duitsland, waarbij vermoedelijk Russische actoren honderden auto’s lamlegden met bouwschuim en zo de schijn wekten van een radicaal klimaatprotest, laat zien hoe desinformatie in de fysieke wereld wordt gebracht door middel van echte daden.
Deze strategie combineert klassieke spionage- en misleidingstechnieken met moderne verhalen. Terwijl nepnieuws en deepfakes ooit vooral werden gebruikt om de opinie te manipuleren, vertrouwen de actoren van nu op hybride methoden: een mix van digitale campagnes en echte ontwrichtende acties. Het doel is om bestaande sociale tegenstellingen te verdiepen en politiek wantrouwen te zaaien. In Duitsland waren de aanvallen blijkbaar bedoeld om de publieke wrok tegen de Groenen en hun kanselierskandidaat aan te wakkeren – een perfide manier om politieke invloed uit te oefenen.
Het Duitse Bundesverfassungsgericht (1 BvR 1743/16, 1 BvR 2539/16) heeft al vastgesteld dat cyberaanvallen op kritieke infrastructuur een vergelijkbare dreiging kunnen vormen als gewapende aanvallen. Als desinformatiecampagnes ook worden aangevuld met fysieke sabotagedaden, wordt deze dreigingssituatie nog verergerd. Bedrijven, overheden en politieke instellingen moeten daarom leren desinformatie niet alleen te zien als een probleem van de digitale wereld, maar als een uitdaging op meerdere niveaus die echte gevolgen heeft en op een dienovereenkomstige veelomvattende manier moet worden bestreden.
Algemene indruk van de invloed van AI op verkiezingen
AI kan het democratische proces aanzienlijk verbeteren, maar ook in gevaar brengen. Het is van cruciaal belang dat er passende waarborgen en transparantieregels worden ingevoerd om de voordelen van AI te maximaliseren en de risico’s ervan te minimaliseren. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat verkiezingen eerlijk en veilig verlopen en dat het vertrouwen van burgers in de democratie wordt versterkt. Een recente mededeling van OPENAI laat zien hoe belangrijk dit is:
OpenAI zei dat het in de afgelopen drie maanden vijf geheime beïnvloedingsoperaties (IO’s) heeft ontdekt en gestopt die probeerden zijn modellen te gebruiken voor misleidende activiteiten online. Deze operaties waren onder andere:
- Bad Grammar: Een niet eerder gerapporteerde Russische operatie op Telegram gericht op Oekraïne, Moldavië, de Baltische staten en de VS. De acteurs gebruikten de modellen om code voor Telegram-bots op te lossen en om politiek commentaar te geven.
- Doppelgänger: Een Russische operatie die commentaren genereerde in verschillende talen (waaronder Engels, Frans en Duits) en deze publiceerde op platforms zoals X en 9GAG. Ze vertaalden en bewerkten ook artikelen die op gerelateerde websites werden gepubliceerd.
- Spamouflage: Een Chinees netwerk dat openbare sociale media-activiteiten onderzocht en teksten in meerdere talen genereerde die werden gepubliceerd op platforms zoals X, Medium en Blogspot. Ze debuggen ook code voor database- en websitebeheer.
- International Union of Virtual Media (IUVM): Een Iraanse operatie die lange artikelen, koppen en websitetags genereerde en op een bijbehorende website publiceerde.
- Zero Zeno: Een operatie van een Israëlisch bedrijf dat commentaren en artikels genereerde en publiceerde op verschillende platformen zoals Instagram en Facebook.
De campagnes brachten onderwerpen aan het licht zoals de Russische invasie in Oekraïne, het conflict in Gaza, de Indiase verkiezingen, politiek in Europa en de VS en kritiek op de Chinese overheid. Ondanks hun inspanningen bereikten deze operaties geen significant bereik of authentieke betrokkenheid door het gebruik van OpenAI diensten.
EU-maatregelen
De behoefte aan een gecoördineerde en alomvattende reactie van de EU op hybride dreigingen, met name op het gebied van desinformatie tijdens verkiezingen, is duidelijk. De EU heeft daarom verschillende instrumenten ontwikkeld om deze dreigingen in een vroeg stadium te herkennen en erop te reageren.
Met de introductie van hybride snellereactieteams en de voortdurende verbetering van de hybride EU-toolbox laat de EU zien dat zij vastbesloten is de integriteit van democratische processen te beschermen en de weerbaarheid tegen desinformatie te vergroten. Samenwerking met internationale partners en het gebruik van nieuwe technologieën zijn belangrijke elementen van de EU-strategie.
EU hybride gereedschapskist
In 2022 presenteerde de Raad van de Europese Unie een kader voor een gecoördineerde EU-respons op hybride campagnes. Dit kader, dat bekend staat als de “EU Hybrid Toolbox”, is erop gericht hybride dreigingen in een vroeg stadium te herkennen en daarop te reageren met een verscheidenheid aan instrumenten. Deze omvatten preventieve, coöperatieve, stabiliteitsbevorderende en beperkende maatregelen. De toolbox bevat ook de “Foreign Information Manipulation and Interference Toolbox” (FIMI), die specifiek gericht is op het herkennen, analyseren en reageren op desinformatie.
De focus ligt op het vergroten van de veerkracht van de EU en haar lidstaten door hybride dreigingen aan te pakken via een holistische aanpak. Dit omvat het verbeteren van de cyberbeveiliging door middel van de NIS-2-richtlijn en de richtlijn inzake de veerkracht van kritieke entiteiten, maar ook de uitvoering van de verordening inzake transparantie en gerichte politieke reclame, de wet inzake digitale diensten (DSA) en het instrument tegen dwang. Verder wordt de samenwerking met internationale partners, zoals de NAVO, benadrukt om hybride dreigingen effectief te bestrijden.
Hybrid Rapid Response Teams
In 2024 zijn deze maatregelen verder uitgebreid met de introductie van de hybride snellereactieteams. Deze teams vormen een centraal onderdeel van de Hybrid Toolbox van de EU en zijn bedoeld om lidstaten en partnerlanden te ondersteunen bij de bestrijding van hybride dreigingen. De snellereactieteams bieden op maat gesneden en gerichte ondersteuning op korte termijn, met name in de strijd tegen desinformatiecampagnes en cyberaanvallen.
De strategische koers van de EU voor de bestrijding van hybride dreigingen is uiteengezet in het “Strategisch Kompas”, dat voorziet in de ontwikkeling van nieuwe instrumenten en de versterking van bestaande maatregelen. Dit omvat het systematisch verzamelen en analyseren van gegevens over desinformatie-incidenten en het bevorderen van internationale samenwerking om normen te creëren om hybride dreigingen tegen te gaan.
Neem een nummer: Wie staat er in de rij om verkiezingen te beïnvloeden?
Tot de belangrijkste internationale actoren die verkiezingen in Europa proberen te beïnvloeden behoren staatsactoren uit Rusland, China en Iran. Deze landen gebruiken verschillende tactieken om hun geopolitieke belangen te bevorderen en de stabiliteit van de Europese democratieën te ondermijnen.
Naast de belangrijkste actoren die hieronder worden genoemd, zijn er ook andere landen en niet-statelijke actoren die verkiezingen in Europa proberen te beïnvloeden. Dit zijn bijvoorbeeld groepen die namens regeringen of uit eigenbelang handelen om bepaalde politieke agenda’s te bevorderen. Deze actoren gebruiken verschillende methoden, waaronder cyberaanvallen, desinformatie, economische druk en diplomatieke manoeuvres om hun doelen te bereiken. De Europese Unie en haar lidstaten staan voor de uitdaging om deze bedreigingen te herkennen en tegen te gaan om de integriteit van hun democratische processen te beschermen.
Rusland
Rusland staat bekend om zijn uitgebreide desinformatiecampagnes en cyberaanvallen die erop gericht zijn het vertrouwen in democratische processen te verzwakken. De bekendste voorbeelden zijn het beïnvloeden van de Amerikaanse verkiezingen van 2016 en pogingen om de Brexit-stemming te beïnvloeden. Russische actoren maken vaak gebruik van sociale mediaplatforms om valse informatie te verspreiden en sociale verdeeldheid te vergroten.
China
China vertrouwt in toenemende mate op cyberaanvallen en desinformatiecampagnes om zijn invloed in Europa uit te breiden. Chinese hackersgroepen staan bekend om het uitvoeren van industriële spionage en het stelen van gevoelige informatie die vervolgens kan worden gebruikt om politieke beslissingen te beïnvloeden. China probeert ook de publieke opinie in Europa te manipuleren door pro-Chinese verhalen te verspreiden in de media.
Iran
Iraanse actoren gebruiken ook desinformatiecampagnes en cyberaanvallen om hun geopolitieke doelen na te streven. Deze campagnes zijn vaak gericht op het destabiliseren van het beleid van de VS en zijn bondgenoten in Europa. Iraanse hackergroepen gebruiken vergelijkbare technieken als hun Russische en Chinese tegenhangers.
Noord-Korea
Noord-Korea is een andere internationale speler die probeert verkiezingen en politieke processen wereldwijd, waaronder in Europa, te beïnvloeden via cyberactiviteiten. Hoewel Noord-Korea minder in de schijnwerpers staat dan Rusland, China en Iran, zijn er nog steeds aanzienlijke activiteiten afkomstig van Noord-Koreaanse actoren. Noord-Korea gebruikt ook desinformatie om zijn geopolitieke doelen te bereiken en politieke onrust te zaaien. Hoewel er minder gedocumenteerde gevallen zijn van directe verkiezingsinmenging door Noord-Korea, maakt het regime niettemin gebruik van cyberoperaties om politieke druk uit te oefenen en zijn belangen te beschermen, bijvoorbeeld door compromitterende informatie over politieke kandidaten te publiceren of propaganda te verspreiden.
Gedragscode desinformatie
De Code of Practice on Disinformation is ondertekend door grote online platforms zoals Google, Meta, Microsoft en TikTok. Het doel is om desinformatie te bestrijden, vooral met het oog op de komende Europese verkiezingen in juni. De reeds geïmplementeerde of geplande maatregelen omvatten
- Etikettering van digitaal gemaakte of gewijzigde inhoud: Advertenties en inhoud die digitaal is bewerkt, moeten duidelijk worden gelabeld.
- Samenwerking met fact-checking organisaties: Platformen werken samen met onafhankelijke fact-checking organisaties om de verspreiding van desinformatie tegen te gaan.
- Bevordering van informatie van hoge kwaliteit: Gezaghebbende en betrouwbare informatie wordt in toenemende mate doorgegeven aan gebruikers.
- Mediageletterdheid en preventiecampagnes: Er worden gerichte mediageletterdheidscampagnes en preventiewerk uitgevoerd om het bewustzijn van desinformatie te vergroten.
Outlook
- De verslagen kunnen worden bekeken op het Transparantiecentrum (https://disinfocode.eu/).
- De Europese Commissie is van plan om de praktijkcode te erkennen als een gedragscode onder de Digital Services Act.
- Toekomstige verslagen zullen naar verwachting de voortdurende inspanningen om de verkiezingen veilig te stellen documenteren en verbeteren.
Technische beveiliging van EU-verkiezingen
De EU heeft verschillende maatregelen genomen om verkiezingen technisch veiliger te maken en de weerbaarheid tegen cyberdreigingen te vergroten. Deze maatregelen omvatten zowel preventieve als reactieve strategieën, die gedetailleerd worden beschreven in een bijgewerkt compendium over cyberveiligheid en -bestendigheid bij verkiezingen.
Bedreigingslandschap en cyberveiligheid
Het bedreigingslandschap is intenser geworden sinds de laatste EU-verkiezingen in 2019. De huidige bedreigingen omvatten:
- Ransomware- en wiperware-aanvallen: Deze kunnen stemsystemen lamleggen door belangrijke gegevens te versleutelen of te wissen.
- DDoS-aanvallen: Deze aanvallen kunnen de transmissie en weergave van verkiezingsresultaten verstoren en het vertrouwen van het publiek in het verkiezingsproces ondermijnen.
- Phishing en social engineering: Deze methoden geven toegang tot gevoelige informatie die kan worden gebruikt voor desinformatiecampagnes.
- Aanvoerlijnaanvallen: Deze beïnvloeden de gehele verkiezingsinfrastructuur door aanvallen uit te voeren via vertrouwde leveranciers van derden.
- Gemanipuleerde informatie: Cyberaanvallen kunnen worden gebruikt om valse informatie te verspreiden en het vertrouwen in het verkiezingsproces te ondermijnen.
Technologische vooruitgang en maatregelen
Verkiezingsprocessen hebben technologische vooruitgang geboekt, die ook nieuwe veiligheidsmaatregelen vereist. Deze omvatten:
- Informatie-uitwisseling en samenwerking: Het opzetten van nationale verkiezingsnetwerken die alle relevante actoren omvatten om bedreigingen in een vroeg stadium te herkennen en te bestrijden.
- Bewustmaking en training: Bewustwordingscampagnes over cyberdreigingen en training voor alle belanghebbenden, waaronder verkiezingsfunctionarissen, IT-personeel en kandidaten.
- Risico- en crisisbeheer: Risicoanalyses uitvoeren en crisismanagementplannen opstellen, inclusief voorbereiding op grootschalige incidenten.
- Oefeningen en training: Op scenario’s gebaseerde oefeningen en technische training uitvoeren om de mogelijkheden om te reageren op cyberincidenten te testen en te verbeteren.
Specifieke maatregelen voor EU-verkiezingen
De verkiezingen voor het Europees Parlement vereisen speciale veiligheidsmaatregelen vanwege hun grensoverschrijdende karakter. Deze omvatten:
- Waarborgen van de vertrouwelijkheid en integriteit van verkiezingsgegevens: Implementatie van beveiligingsconcepten voor de veilige overdracht van voorlopige verkiezingsresultaten.
- Verbeterde samenwerking en informatie-uitwisseling: gebruik van netwerken zoals het Europees samenwerkingsnetwerk inzake verkiezingen (ECNE) en het EU-netwerk van de verbindingsorganisatie voor cybercrises (EU-CyCLONe) om cyberincidenten te coördineren en te beheren.
- Toepassing van nieuwe technologieën: AI gebruiken om de beveiliging te verbeteren, cyberdreigingen op te sporen en de interactie tussen kiezers te ondersteunen.
Ons kantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging, witteboordenstrafrecht en IT-recht. Let op ons werk in kunstrecht, digitaal bewijs en softwarerecht.
