De toewijzing van gebruiksrechten bij op maat gemaakte softwareontwikkeling — vooral in de context van militaire aanbestedingen — roept onder Duits auteursrecht en contractrecht complexe vragen op. In een uitvoerig gemotiveerd arrest van 16 januari 2025 (5 U 93/23) heeft het Hanseatische Oberlandesgericht Hamburg (OLG Hamburg) helder uiteengezet wanneer een opdrachtnemer in Duitsland een gebruiksverbod kan eisen en waar de grens ligt als hij slechts een eenvoudig gebruiksrecht bezit. Dit arrest is juridisch relevant, omdat het de kernbeginselen van § 97 lid 1 UrhG (Duitse Auteurswet) en de Zweckübertragungslehre (doeloverdrachtsleer) onder § 31 lid 5 UrhG specificeert in de context van Duitse militaire softwareprojecten.
Het gebruik van in een strafrechtelijk onderzoek verkregen gegevens door de belastingdienst roept steeds weer gevoelige constitutionele vragen op. Met zijn beslissing van 23 april 2025 (I B 51/22) heeft de Duitse Bundesfinanzhof (BFH) verduidelijkt: als digitale bewijsmiddelen — in dit geval een harde schijf — zonder de wettelijk vereiste voorafgaande doorzicht door het openbaar ministerie rechtstreeks aan de belastingcontroleur worden overhandigd, schendt dat het grondrecht op informatie-zelfbeschikking en leidt het tot een bewijsuitsluiting.
Grondstoffen vormen niet langer alleen de basis van industriële waardeketens, maar zijn een strategisch machtsinstrument geworden. In een wereld waarin technologische ontkoppeling realiteit wordt, ontstaan er nieuwe spanningen tussen bevoorradingszekerheid, economische soevereiniteit en ondernemingsverantwoordelijkheid. Vooral de Europese industrie staat voor een systeemrisico: een afhankelijkheid van import uit politiek instabiele of geopolitiek opererende staten, zonder afdoende zekerheidsstructuren.
Deze constellatie is niet slechts politiek relevant, maar heeft ook directe juridische implicaties. Wie in een voorzienbaar instabiele bevoorradingsomgeving vertrouwt op routinematig ondernemingsgedrag, riskeert niet alleen leveringsproblemen, maar ook persoonlijke aansprakelijkheid. Dit artikel analyseert de huidige grondstoffencrisis in het licht van geopolitieke ontwikkelingen en koppelt die aan de juridische verplichtingen voor vooruitziend en aansprakelijkheid-bewust ondernemingsbestuur.
Terwijl het publieke debat tegenwoordig vooral wordt gedomineerd door zogenaamde “kunstmatige intelligentie” – vaak niets meer dan statistische taalmodellen op basis van enorme datasets – ontwikkelt zich op de achtergrond een andere digitale transformatie: het Metaverse. In tegenstelling tot recente berichten is het Metaverse allesbehalve achterhaald. Integendeel: het heeft de potentie om onze digitale interactie, beleving en structuur fundamenteel te veranderen.
Als Duits advocaat gespecialiseerd in IT-recht volg ik nauwlettend de juridische implicaties van het Metaverse. Onlangs publiceerde ik hierover een bijdrage in AnwZert ITR 25/2024 Anm. 2, waarin ik de noodzaak van juridische reflectie in dit opkomende domein heb benadrukt. De toekomst zal niet alleen bepaald worden door intelligente tools, maar ook door immersieve, doorlopende omgevingen waarin identiteit, eigendom en handel fundamenteel worden hergedefinieerd. Het recht moet deze ontwikkeling bijbenen.
Weinig digitale concepten zijn zo snel bejubeld en vervolgens net zo snel afgeschreven als het Metaverse. Na een korte, bijna koortsachtige hype verdween het uit de schijnwerpers – overschaduwd door de volgende golf: generatieve AI. Maar vergis je niet: het Metaverse is allesbehalve dood. De recente gids van Bitkom 2025 maakt duidelijk dat de ontwikkeling niet stil is blijven staan, maar juist aan volwassenheid wint. En juist voor juristen is dit hét moment om opnieuw te kijken – want de echt complexe rechtsvragen komen nu pas naar voren.
Het Oberlandesgericht Hamm over territoriale rechtsmacht en organisatiecriminaliteit: In zijn beslissing van 14 mei 2025 (zaaknr. 1 Ws 90/25) heeft het Oberlandesgericht (OLG) Hamm geoordeeld dat het Duitse strafrecht ook van toepassing kan zijn wanneer een deel van een frauduleuze handeling in het buitenland is gepleegd, mits het strafrechtelijke gevolg (de schade) zich – althans gedeeltelijk – in Duitsland voordoet.
De zaak betrof een grootschalige grensoverschrijdende fraude rond zogenaamde “opleidingspakketten”, die in werkelijkheid dienden om een niet-bestaande cryptovaluta te promoten. Opvallend is de juridische benadering van het hof, dat het gehele gedragscomplex kwalificeerde als een zogenaamd “oneigenlijk organisatiedelict” en daarmee als één enkele strafbare handeling onder het Duitse recht.
Op het eerste gezicht lijkt het blockchain-gebaseerde wedplatform Polymarket een technische curiositeit in de wereld van cryptovaluta. Maar bij nader inzien onthult het een diepgaande maatschappelijke ontwikkeling: de gamificatie van politieke en maatschappelijke realiteit. Wie wil weten wat mensen waarschijnlijk achten – en dat ook met echt geld willen onderbouwen – vindt in Polymarket een fascinerend, maar ook uiterst dubbelzinnig podium.
Juridische kaders en actuele rechtspraak bij CEO-Fraud in Duitsland: Phishing en CEO-fraude behoren inmiddels tot het standaardinstrumentarium van georganiseerde cybercriminelen. Steeds vaker fungeren ondernemingen niet alleen als doelwit, maar ook als toegangspoort voor financiële transacties die worden uitgevoerd op basis van geraffineerde manipulatie. De juridische vraag is voorspelbaar maar complex: wie draait op voor het financiële verlies als een medewerker, onder valse voorwendselen, een betaling initieert? Is de onderneming aansprakelijk, of rust die plicht bij de bank – of zelfs bij interne functionarissen?
Dit artikel analyseert het juridische kader met betrekking tot de aansprakelijkheid van slachtoffers van phishing en CEO-fraude, en bespreekt daarbij uitvoerig de recente Duitse rechtspraak, mede in het licht van de Europese PSD2-richtlijn en de toenemende compliance-verplichtingen rond digitale veiligheid.
Categorieën
Domeinrecht in Duitsland
In de digitale economie zijn domeinnamen veel meer dan slechts internetadressen – het zijn virtuele eigendommen, handelsmerken in vermomming, en vaak het eerste contactpunt tussen een bedrijf en de buitenwereld. Hun juridische status in Duitsland is dan ook complex en bevindt zich op het snijvlak van eigendomsrecht, merkenrecht, mededingingsrecht en privaat geregelde contracten met registrars zoals DENIC.
Voor internationale ondernemingen betekent het navigeren door het Duitse domeinrecht dat men een landschap moet begrijpen waarin eigendom juridisch ontstaat uit civielrechtelijke verplichtingen, maar tegelijkertijd begrensd wordt door billijkheid, goede trouw en maatschappelijke belangen.
Categorieën
Kunst en recht in Duitsland
Tussen creativiteit en codificatie – Een allesomvattend overzicht … wat is kunst? Een tijdloze vraag die filosofen, curatoren en kunstenaars al eeuwenlang bezighoudt. Maar met de professionalisering van de kunstmarkt en de digitalisering van creatieve processen dringt een nieuwe vraag zich steeds sterker op: Wat is kunst in juridische zin – en hoe wordt zij beschermd?
Welkom in het kunstrecht – een interdisciplinaire, dynamische en steeds complexere juridische discipline die veel verder reikt dan het klassieke auteursrecht. Het raakt kunstenaars, verzamelaars, musea, galeriehouders, NFT-platforms, veilinghuizen – en steeds vaker ook strafrechtadvocaten.